staten, stinzen en buitenplaatsen in Fryslân

Woensdag 25 mei presenteert Peter Nieuwenhuijsen een overzicht over de staten, stinzen en buitenplaatsen in Fryslân en iets van hun geschiedenis.

Dit vindt plaats op Fogelsangh-State in Veenklooster. Fogelsangh-State is een passend decor voor de lezing omdat de State geschiedenis uitademt. De state bevindt zich op het terrein van het voormalige klooster Olijfberg dat omstreeks 1580 werd afgebroken. In 1644 werd vermoedelijk door Dirck Fogelsangh hier een buitenhuis gesticht. Vanaf 1740 woonden er leden van het geslacht Van Heemstra

Echt Fries
Op de honderden terpen van middeleeuws Fryslân stond vaak een stins: een bewoonbare stenen toren met zeer dikke muren, ter verdediging van de terpbewoners in tijden van gewapende strijd. Van deze steenhuizen resteert er één (de Schierstins) en hier en daar zijn resten aanwijsbaar. Van de eerste stenen huizen in de stad (stadsstinzen) zijn er meer, sterk gewijzigd in de loop van de tijd.

Veel stinzen zijn afgebroken, maar sommige hebben zich juist ontwikkeld: de bewoner (de ‘hoofdeling’) breidde zijn woonstee uit tot een complex waarvoor de naam ‘state’ werd gebruikt. Ook hiervoor geldt dat de meeste er niet meer zijn. Des te meer waarde wordt er nog gehecht aan de bestaande Staten & Stinzen. Ook hun latere opvolgers, buitenplaatsen, landgoederen, worden in de presentatie besproken.